Licentie voorwaarden......

Persoonlijk heb ik me nog nooit verdiept in de vele licenties die er bestaan.
Onderstaand probeer ik de verwarring die bij mij (nog steeds) bestaat wat doorzichtiger te krijgen.
Natuurlijk zou je kunnen beginnen met de zoektocht op wikipedia

Normaal gesproken is het werk dat een auteur maakt onder het auteursrecht beschermd.
Je kunt je voorstellen dat een auteur zijn werk beschikbaar wil stellen met anderen, hiervoor zijn (bijvoorbeeld) Creative Commons Licenties voor in het leven geroepen.
Een werk is in het publiek domein als het auteursrecht is verlopen, of wanneer de auteur zelf verklaart dat het werk publiek domein is. Een andere mogelijkheid is (schriftelijke) toestemming van de auteur.
Het feit dat een werk publiek beschikbaar is, maakt het nog geen publiek domein.
Ook werk dat vrij beschikbaar wordt gesteld, zoals open source software of Creative Commons-materiaal, is geen publiek domein. Ook dit werk is gewoon auteursrechtelijk beschermd, en mag alleen worden gebruikt in overeenstemming met de licentie.

Wat zegt OpenStreetMap er zelf van?

OpenStreetMap® is open data, vrijgegeven onder de Open Data Commons Open Database License (ODbL)
door de OpenStreetMap Foundation (OSMF).

Het staat u vrij onze gegevens te kopiëren, te distribueren, weer te geven en aan te passen,
zo lang u OpenStreetMap en haar auteurs vermeldt. Als u onze kaarten of gegevens wijzigt of erop verder bouwt, 
mag u het resultaat enkel onder dezelfde licentie distribueren. 
In de volledige juridische tekst worden uw rechten en verantwoordelijkheden uitgelegd.

De cartografie in onze kaarttegels en onze documentatie zijn vrijgegeven onder
de licentie Creative Commons Naamsvermelding-Gelijk delen 2.0 (CC BY-SA).

Wat betekent dit nu eigenlijk?
Als ik het goed lees is de database van OpenStreetMap onder een andere licentie geregeld (sinds September 2012) dan de kaarttegels.
Toch zie ik (als leek) overeenkomst tussen deze beide licenties.
De data mag vrij gekopiëerd worden als de naam van de auteurs maar vermeld wordt.
De gevraagde naamsvermelding is:

© OpenStreetMap contributors

of in het Nederlands:

© OpenStreetMap-auteurs

De ODbL licentie vereist:

  • Naamsvermelding

  • Distribueren van het (aangepaste) werk dient onder dezelfde licentie wordt verspreid.

De CC BY-SA 2.0 staat

  • CC voor Creative Commons

  • BY voor Naamsvermelding

  • SA voor Gelijk delen (m.a.w. onder dezelfde licentie)

  • 2.0 voor de versie (inmiddels is 4.0 ook beschikbaar, dit zijn details)

OpenStreetMap is heel duidelijk wat er voor tekst geplaatst moet worden, maar ook waar deze tekst geplaatst moet worden.

De meest voorkomende probeer ik een beetje in kaart te brengen om wat meer duidelijkheid voor OSM te scheppen. De eerste 2 worden onder de opsomming uitgelegd.

  • CC0 1.0 Geen Auteursrecht

  • CC-BY Naamsvermelding

  • CC-BY-SA Naamsvermelding-GelijkDelen

  • CC-BY-NC Naamsvermelding-NietCommercieel

  • CC-BY-NC-SA Naamsvermelding-NietCommercieel-GelijkDelen

  • CC-BY-ND Naamsvermelding-GeenAfgeleideWerken

  • CC-BY-NC-ND Naamsvermelding-NietCommercieel-GeenAfgeleideWerken

CC0 1.0

Deze is makkelijk, je mag de data gebruiken, aanpassen en distribueren zonder dat er enige restrictie op zit.
(note: voor zover door de wet is toegestaan)

CC-BY

Naamsvermelding — De gebruiker dient de maker van het werk te vermelden, een link naar de licentie te plaatsen en aan te geven of het werk veranderd is. Je mag dat op redelijke wijze doen, maar niet zodanig dat de indruk gewekt wordt dat de licentiegever instemt met je werk of je gebruik van het werk.

Naamsvermelding is al best moeilijk, OSM is hier duidelijk in, maar niet alle auteurs zijn hier even duidelijk, welke naam en wat nog wel belangrijker is: “Waar moet deze naam staan?”
Omdat de data van de auteur verwerkt wordt in de OSM data is dit wel heel moeilijk!
Het lijkt mij dat deze naam vermeld kan worden op de changeset. Dit is (vind ik) een naamsvermelding waar en wanneer en wat ik gebruikt heb in de aangebrachte OSM data. (maar helaas dit is een mening die zeker met argumenten afgeschoten gaat worden)

Deze licentie wordt veel gebruikt door de overheid.

Op de website “Dataportaal van de Nederlandse overheid” staat hetvolgende:

Wat is open data?

  • De data is openbaar;

  • Er berust geen auteursrecht of andere rechten van derden op;

  • De data zijn bekostigd uit publieke middelen, beschikbaar gesteld voor de uitvoering van die taak;

  • De data voldoen bij voorkeur aan ‘open standaarden’ (geen barrières voor het gebruik door ICT-gebruikers of door ICT-aanbieders);

  • Open Data is bij voorkeur computer-leesbaar, zodat zoekmachines informatie in documenten kunnen vinden.

Het lijkt dat de data van de overheid volledig auteursrechten vrij is.
Maar de datasets wordt regelmatig de CC-BY licentie gevraagd.

Er is (naar mijn mening) een groot verschil tussen gebruik maken van een wm(t)s layer en importeren van data naar OpenStreetMap.
Het importeren is in OSM strikt gebonden aan regels
In Nederland hebben diverse (grote) imports plaatsgevonden:
AND Import 2007 (Explicitly donated to us to release with OpenStreetMap License)
GSM, UMTS masts 2008 LT : automatic on licence transition (import account hasn’t accepted CTs)

3D Shapes import 2009 (Licentie: CC-BY-SA met schriftelijke toestemming voor gebruik van de dataset)
Dutch Busstops 2010 (Licentie: CC-BY-SA) LT : automatic on licence transition (import account hasn’t accepted CTs)
BAG Import 2014-heden (Licentie: CC0 1.0 Publiek Domein)
Dutch Railway Import 2015 (Written permission e-mail)

Op 19 september is er een bijeenkomst geweest tussen Rijkswaterstaat (+ diverse andere bronhouders waaronder Kadaster en IND) en OSM in het LEF gebouw in Utrecht.
Dit was alle partijen een mooie kennismaking met elkaar, waar het delen van databronnen met gebruikmaking van kennis van beide kanten centraal stond.
Iedereen was (volgens mij) zeer enthousiast tot men thuis aankwam. De licentie van de bronnen zijn allemaal onder CC-BY geregeld. En dit is het struikelblok om de data voor OSM te mogen gebruiken.
Frank Steggink heeft destijds een topic aangemaakt met een samenvatting van de bijeenkomst.

Het is wat stil omtrent de samenwerking, maar ik heb hoop dat dit spoedig nieuw leven ingeblazen zal worden.

Is er iemand die ervaring heeft om schriftelijke toestemming te verkrijgen van de diverse bronnen?
Waaronder BGT.

Is het een idee om rond september 2016 (A year after) een 2e ontmoeting met RWS te laten plaatsvinden?

Hopelijk heb ik bovenstaande goed verwoord. Dit om duidelijkheid voor mezelf, maar ook voor anderen te krijgen.

Bronnen:
Creative Commons
ICT-jurist Arnoud Engelfriet
NL Wikipedia
Data Overheid

Deze link hoort er natuurlijk ook bij
http://forum.openstreetmap.org/viewtopic.php?id=52338

Commodoortje, heb je deze vraag over of aangaande de OSM _ RWS samenwerking ook bij Itsofunny neergelegd ? Frank is nogal druk.

Ik vind het altijd vreemd dat “BY” ok is. De bron wordt toch niet meer vermeld als je de data verder verdeeld ? bv OpenFietsMap op je GPS vermeldt toch geen enkele van de gebruikt bronnen (busstops of 3D shapes).

http://forum.openstreetmap.org/viewtopic.php?pid=555348#p555348

Volgens mij zit ik op dezelfde lijn als Frank en Jaap-Willem.

Hoi allemaal, allereerst excuses voor mijn afwezigheid. Gelukkig werd ik geattendeerd op deze discussie. Bij deze een reactie vanuit het BGT programmabureau van I&M (disclaimer: ik heb niet alle wijsheid in pacht).

Op veel open data van de overheid zit inderdaad een CC-BY licentie. Dit geldt onder andere voor de topografische datasets als de BGT en BRT. Waarom? Heel simpel, omdat het 1.) sowieso netjes is om altijd je bron te vermelden en 2.) de data ook naamsbekendheid te geven (sneeuwbaleffect). Om de baten van open data te bereiken is het natuurlijk belangrijk dat de data bekend is en gebruikt wordt.

Feit is dat niemand precies erover na heeft gedacht hoe deze naamsbekendheid eruit moet zien. Als je gewoon een kaartje van de BGT gebruikt is het eenvoudig om eronder ‘bron: BGT’ te zetten. Bij ‘mash-ups’ zoals OSM is dat natuurlijk lastiger. In de huidige wereld van objectgerichte data leek het mij logisch om dit in het object te zetten ‘source=BGT’ als deze afgeleid of overgetekend is vanuit BGT, maar ik begreep dat het vanuit OSM tegenwoordig een voorkeur was om dit te plaatsen in de changesets. Afijn, andere discussie…

Een ander feit is dat OSM de enige organisatie is (die ik ken tot dusverre) die moeite heeft met een CC-BY licentie… Voor mijn gevoel onterecht, omdat ik vaak zie dat de bronvermelding juist heel belangrijk is binnen OSM en mappers hier ook op worden aangesproken als ze deze weglaten. Daarnaast heeft elke geïmporteerde BAG-pand gewoon een BAG sourcetag, terwijl dit dus vanuit de licentie overbodig is. Voor mijn gevoel is OSM dus prima in staat om aan de naamsvermeldingeis te voldoen.

Het toestemmingsdocument moet meer worden gezien als een ‘intentieverklaring’. De jurist was namelijk wel gelijk heel stellig dat er geen expliciete vrijwaring voor OSM kan komen. Wat staat er wel in? OSM streeft er naar om bij objecten die ze uit de BGT afleiden netjes te vermelden dat deze data uit de BGT komt. Het ministerie accepteert het feit dat dit door een onervaren mapper wel eens vergeten kan worden. Dit document is alleen ergens tussen wal en schip beland bij de juridische afdeling (die hebben natuurlijk wel andere dingen aan hun hoofd zoals de omgevingswet etc.).

Persoonlijk zou ik dus ook gewoon lekker de BGT gebruiken, maar gewoon wel proberen om altijd aan de naamvermeldingseis te voldoen. Vanuit het programmabureau worden we juist blij van een goedgebruikte BGT!

Ten slot natuurlijk de wedervraag: waarom heeft OSM de zwaardere licentie CC-BY-SA? En hoe vaak wordt OSM benaderd voor toestemming?

!!! Nu bij het schrijven was Jaap-Willem me voor, ik plaats het toch ook maar. !!!

Ik heb op persoonlijke titel, betreffende BGT, het IenM benadert postbus.BGT (verwijzing vanaf website), om een schriftelijke reactie gevraagd, waarmee ik verder kon, hoe te gebruiken in Openstreetmap, via Programmabureau BGT kwam ik uit, bij Jaap-Willem. Forumlid, werkzaam bij IenM.
Ik had een projectje waarbij data op BGT zou aansluiten en daarom BGT in OSM zou willen invoeren om aansluitend verder te tekenen.

BGT CC-BY-4.0, probleem naamsvermelding,

  1. bij upload
  2. bij bewerken data.
  3. bij hergebruik osm data elders.

Oplossing:

  1. a. Vermelding bij upload in de changeset.
  2. b. Vermelding op tag op node, way, relatie. source=BGT. Hier ging de voorkeur naar uit, (ministerie, medewerker)
  3. Vermelding op tag op node, way, relatie. source=BGT (modified) ?? Waarbij de vraag is, is dit werkbaar, wordt het nageleefd door andere taggers ook als er maar 1 node verschoven wordt!
  4. Alleen als, 1 en/of 2 voldoende is voor (IenM?) en de data verdere onder OSM licentie verder gaat, hierbij is een schriftelijk verklaring nodig van IenM ( Is dit het besluitorgaan, betreffende deze zaken? )

Vermelding contributie pagina;
http://wiki.openstreetmap.org/wiki/Contributors#Netherlands

Ik heb begrepen dat het verhaal ter toetsing bij De Juristen van IenM is neergelegd.
Dit is al enkele maanden geleden.

Dit is een algemene licentie voor iedereen. CC-BY-4.0, niet bruikbaar voor Openstreetmap, tenzij aanvullende afspraken.

Zie ook Strandpaal #14. (data door elkaar heen lopend, verschillende data en uitleveringinstanties)
Waar het Kadaster bij BRT aan geeft hoe te vermelden, hoe de licentie wordt uitgedrukt.

Er zijn dus situaties: waarbij verwezen wordt naar CC-BY-4.0, en dat er nog aanvullende eisen worden gesteld ten aanzien van de naamgeving. Of het nu een eis of voorbeeld naamgeving is, is mij niet duidelijk. Het kan op pagina verschillend of beide vernoemd worden. Bij vermelding op een officiële website ga je toch van uit dat het een eis is.

Op de het kadaster BGT pagina, staat dit niet.
Wat moet er bij BGT onder staan, of is dit een eigen invulling? BGT IenM.

Door bronhouders wordt data “voor” BGT aangeleverd aan SVB-BGT, die koppelt data aan elkaar met BRAVO en dan komt het in PDOK.
https://www.pdok.nl/nl/producten/pdok-downloads/download-basisregistratie-grootschalige-topografie
Daar staat:

Geen andere eisen ook niet in de download.

Bij CC-BY-4.0 zal er dus extra afspraken gemaakt moeten worden (schriftelijk).
Niet alleen BGT maar ook alle andere open data.

Voor de BGT is het wachten op een schriftelijke afspraken met beslissend organisatie. (Is dit IenM?) Wanneer mogelijk, punt 3 is de grootste bottleneck.
Zou goed zijn als daar op korte termijn een duidelijk uitspraak van de overheid zou komen.

De jurist, toetst, geeft advies, implementeerd, als de Overheid met OSM community de afspraak maakt, met source vermelding op tags en de data verder leeft onder OSM licentie (borging), dit schriftelijk maakt. Dan kan dit.

Er staat mijn inziens nergens in de wet/regelgeving. Dat dit niet mogelijk zou zijn. “kan komen”

Het lijkt op een vooringenomen standpunt.
Waar door beslissingsgerechtigde nog geen standpunt over ingenomen is.
Daarnaast doen er situaties voor, nu OSM en licentie, om zaken te heroverwegen.

Uitzonderingen bevestigen de regel.

Allereerst dank voor de reacties, in het bijzonder Jaap-Willem.
Het lijkt mij dat Jaap-Willem een oplossing heeft aangegeven, deze is besproken met de jurist binnen het ministerie.
Hoe zwart op wit wil je het nog meer hebben?

OpenStreetMap misschien de enige is die vragen stelt, de “anderen” zullen (vermoedelijk) geen vragen stellen en gebruiken de data gewoon?
Anders gezegd: Hoe gaan andere afnemers om met de naamsvermelding? (lees: kaartmakers googlemaps/tomtom/navtec…)
Deze zullen maar wat blij zijn dat deze waardevolle data beschikbaar is gekomen om te mogen gebruiken (onder voorwaarden). Deze afnemers hebben een gesloten systeem, en daar zijn de edits niet toegankelijk.
Voorheen kochten deze afnemers deze data, hier had OSM geen middelen voor. Vandaar dat OpenStreetMap ook zeer blij is met deze data bron(nen)!

Aan de andere kant, heeft Jaap-Willem het besproken met de juridische afdeling en er is op dit forum een schriftelijk akkoord.
Waarom moeten er dan nog problemen worden gemaakt.

Het lijkt me niet zo moeilijk om hier aan te voldoen.

Daarnaast geeft @AllRoads aan dat de CC-BY licentie wel toestaat dat data aangepast mag worden met als voorwaarde dat dit aangegeven zou moeten worden of het veranderd is en niet wat er veranderd is.

Bovenstaande lijkt mij oplosbaar door (wat @Allroads al enigzins voorstelde) als bronvermelding onderstaande code te gebruiken. Je voldoet hier aan de voorwaarde dat het werk aangepast (kan) zijn. Je tekent over van de WMTS layer, dit is altijd iets aangepast. Bij shape files komt de data nagenoeg onaangepast binnen, maar dan lijkt het veel op importeren, waar veel regels binnen OSM voor zijn.

 source=BGT dd-mm-yy (modified)

Onderstaand plaatje geeft de Creative Commons CC-BY (samenvattende) voorwaarden weer.

Gelijkaardige discussie op de Australische mailing list [1]. CC-BY moet inderdaad extra toelating krijgen om bv. de “BY” enkel op de wiki te vermelden

OSM is ODbL, weet niet of dat wel helemaal hetzelfde is als CC-BY-SA. De licentie gaf een probleem bij de import van de gebouwen in NY, omdat die public domain zijn. Dus wijzigingen in OSM kunnen niet automatisch terug naar de database van NY vloeien.

Mapbox is nogal een voorstander van public domain, anderen (Simon Poole, F. Ramm, UK, etc.) niet, omdat men wil dat men niet enkel de data kopieert en dan gewoon doet wat men wil. Men wil wijzigingen aan de data ook terug in OSM krijgen.

Er is onlangs nog wel een OSMF document verschenen met een verduidelijking rond het gebruik van OSM, zie bericht talk mailing list [2]

En als je echt over de licentie wil weten, kan je best de legal mailing list archieven eens raadplagen denk ik.
Daar zal de keuze voor ODbL wel in den treure zijn bediscussieerd. Of kijk eens in de archieven van SOTM / SOTM US, naar praatjes van Alex Barth, die gaan ook steeds over de keuze van de licentie.

[1]https://lists.openstreetmap.org/pipermail/talk-au/2016-June/010967.html
[2] https://lists.openstreetmap.org/pipermail/talk/2016-June/076197.html

[1] https://lists.openstreetmap.org/pipermail/talk-au/2016-June/010967.html

De discussie komt steeds weer terug.

http://wiki.openstreetmap.org/wiki/Import/ODbL_Compatibility

CC-BY 3.0

Contributors page: http://wiki.openstreetmap.org/wiki/Contributors#Netherlands

dubbelposten is niet verstandig, vandaar de verwijzing naar dit draadje.
http://forum.openstreetmap.org/viewtopic.php?pid=601380#p601380

Kan ik hier iets mee?

Open data is vrij beschikbare informatie. Open data is er op gericht om hergebruik maximaal te faciliteren.

https://www.communicatierijk.nl/vakkennis/r/rijkswebsites-aanbevolen-richtlijnen/inhoud/open-data

https://data.overheid.nl/over-open-data
Leidraad:

https://data.overheid.nl/stap-2d-geef-duidelijk-aan-wat-de-gebruiker-mag-verwachten-en-wat-niet

Even over CC-0. Je mag nog steeds niet doen alsof jij de data hebt gemaakt. Dus er zit wel een subtiel verschil in het mogen hergebruiken en zeggen dat “Pietje alle bushaltes zelf heeft gemapt.” Over bushaltes gesproken, de initiele import is tentijde van de CT niet geaccepteerd omdat op dat moment de openOV en ND-OV data niet beschikbaar was onder CC-0. Dat is het nu wel.

Daarom is het wat mij betreft alleen al vanuit datamanagement perspectief handig dat er een source tag is, en dat die wordt gebruikt.

CC-0 geodata is qua viraal ook erg interessant. Stel dat je CC-0 data aanpast, is dat een significante inspanning geweest om rechten te verkrijgen op dat specifieke object wat auteursrechtelijke bescherming geniet.

Ik las dit stuk vandaag wederom, deze vraag was nog niet beantwoord.

CC-BY-SA gaat alleen over het gebruik van de kaartlayers.
Dat deze service een kostenaspect met zich meebrengen.

Het zouden vooral bedrijven zijn die hier grootschalig gebruik van zouden kunnen maken, kosten verhogend.
Geacht wordt dat bedrijven, dit zelf gaan verzorgen.

Zo heb ik het altijd begrepen.

CC-BY-SA op de kaartlagen gaat over het creatieve werk (lees: de cartografie). ODbL zou daar weer totaal niet op passen :slight_smile:

Het gaat dus om het (her-)gebruik van de tile.

http://a.tile.openstreetmap.org/18/134768/86002.png

en nu hoor ik dus al naamsvermelding toe te passen.
“© OpenStreetMap contributors”.