Persoonlijk heb ik me nog nooit verdiept in de vele licenties die er bestaan.
Onderstaand probeer ik de verwarring die bij mij (nog steeds) bestaat wat doorzichtiger te krijgen.
Natuurlijk zou je kunnen beginnen met de zoektocht op wikipedia
Normaal gesproken is het werk dat een auteur maakt onder het auteursrecht beschermd.
Je kunt je voorstellen dat een auteur zijn werk beschikbaar wil stellen met anderen, hiervoor zijn (bijvoorbeeld) Creative Commons Licenties voor in het leven geroepen.
Een werk is in het publiek domein als het auteursrecht is verlopen, of wanneer de auteur zelf verklaart dat het werk publiek domein is. Een andere mogelijkheid is (schriftelijke) toestemming van de auteur.
Het feit dat een werk publiek beschikbaar is, maakt het nog geen publiek domein.
Ook werk dat vrij beschikbaar wordt gesteld, zoals open source software of Creative Commons-materiaal, is geen publiek domein. Ook dit werk is gewoon auteursrechtelijk beschermd, en mag alleen worden gebruikt in overeenstemming met de licentie.
Wat zegt OpenStreetMap er zelf van?
OpenStreetMap® is open data, vrijgegeven onder de Open Data Commons Open Database License (ODbL)
door de OpenStreetMap Foundation (OSMF).
Het staat u vrij onze gegevens te kopiëren, te distribueren, weer te geven en aan te passen,
zo lang u OpenStreetMap en haar auteurs vermeldt. Als u onze kaarten of gegevens wijzigt of erop verder bouwt,
mag u het resultaat enkel onder dezelfde licentie distribueren.
In de volledige juridische tekst worden uw rechten en verantwoordelijkheden uitgelegd.
De cartografie in onze kaarttegels en onze documentatie zijn vrijgegeven onder
de licentie Creative Commons Naamsvermelding-Gelijk delen 2.0 (CC BY-SA).
Wat betekent dit nu eigenlijk?
Als ik het goed lees is de database van OpenStreetMap onder een andere licentie geregeld (sinds September 2012) dan de kaarttegels.
Toch zie ik (als leek) overeenkomst tussen deze beide licenties.
De data mag vrij gekopiëerd worden als de naam van de auteurs maar vermeld wordt.
De gevraagde naamsvermelding is:
© OpenStreetMap contributors
of in het Nederlands:
© OpenStreetMap-auteurs
De ODbL licentie vereist:
-
Naamsvermelding
-
Distribueren van het (aangepaste) werk dient onder dezelfde licentie wordt verspreid.
De CC BY-SA 2.0 staat
-
CC voor Creative Commons
-
BY voor Naamsvermelding
-
SA voor Gelijk delen (m.a.w. onder dezelfde licentie)
-
2.0 voor de versie (inmiddels is 4.0 ook beschikbaar, dit zijn details)
OpenStreetMap is heel duidelijk wat er voor tekst geplaatst moet worden, maar ook waar deze tekst geplaatst moet worden.
De meest voorkomende probeer ik een beetje in kaart te brengen om wat meer duidelijkheid voor OSM te scheppen. De eerste 2 worden onder de opsomming uitgelegd.
-
CC0 1.0 Geen Auteursrecht
-
CC-BY Naamsvermelding
-
CC-BY-SA Naamsvermelding-GelijkDelen
-
CC-BY-NC Naamsvermelding-NietCommercieel
-
CC-BY-NC-SA Naamsvermelding-NietCommercieel-GelijkDelen
-
CC-BY-ND Naamsvermelding-GeenAfgeleideWerken
-
CC-BY-NC-ND Naamsvermelding-NietCommercieel-GeenAfgeleideWerken
CC0 1.0
Deze is makkelijk, je mag de data gebruiken, aanpassen en distribueren zonder dat er enige restrictie op zit.
(note: voor zover door de wet is toegestaan)
CC-BY
Naamsvermelding — De gebruiker dient de maker van het werk te vermelden, een link naar de licentie te plaatsen en aan te geven of het werk veranderd is. Je mag dat op redelijke wijze doen, maar niet zodanig dat de indruk gewekt wordt dat de licentiegever instemt met je werk of je gebruik van het werk.
Naamsvermelding is al best moeilijk, OSM is hier duidelijk in, maar niet alle auteurs zijn hier even duidelijk, welke naam en wat nog wel belangrijker is: “Waar moet deze naam staan?”
Omdat de data van de auteur verwerkt wordt in de OSM data is dit wel heel moeilijk!
Het lijkt mij dat deze naam vermeld kan worden op de changeset. Dit is (vind ik) een naamsvermelding waar en wanneer en wat ik gebruikt heb in de aangebrachte OSM data. (maar helaas dit is een mening die zeker met argumenten afgeschoten gaat worden)
Deze licentie wordt veel gebruikt door de overheid.
Op de website “Dataportaal van de Nederlandse overheid” staat hetvolgende:
Wat is open data?
-
De data is openbaar;
-
Er berust geen auteursrecht of andere rechten van derden op;
-
De data zijn bekostigd uit publieke middelen, beschikbaar gesteld voor de uitvoering van die taak;
-
De data voldoen bij voorkeur aan ‘open standaarden’ (geen barrières voor het gebruik door ICT-gebruikers of door ICT-aanbieders);
-
Open Data is bij voorkeur computer-leesbaar, zodat zoekmachines informatie in documenten kunnen vinden.
Het lijkt dat de data van de overheid volledig auteursrechten vrij is.
Maar de datasets wordt regelmatig de CC-BY licentie gevraagd.
Er is (naar mijn mening) een groot verschil tussen gebruik maken van een wm(t)s layer en importeren van data naar OpenStreetMap.
Het importeren is in OSM strikt gebonden aan regels
In Nederland hebben diverse (grote) imports plaatsgevonden:
AND Import 2007 (Explicitly donated to us to release with OpenStreetMap License)
GSM, UMTS masts 2008 LT : automatic on licence transition (import account hasn’t accepted CTs)
3D Shapes import 2009 (Licentie: CC-BY-SA met schriftelijke toestemming voor gebruik van de dataset)
Dutch Busstops 2010 (Licentie: CC-BY-SA) LT : automatic on licence transition (import account hasn’t accepted CTs)
BAG Import 2014-heden (Licentie: CC0 1.0 Publiek Domein)
Dutch Railway Import 2015 (Written permission e-mail)
Op 19 september is er een bijeenkomst geweest tussen Rijkswaterstaat (+ diverse andere bronhouders waaronder Kadaster en IND) en OSM in het LEF gebouw in Utrecht.
Dit was alle partijen een mooie kennismaking met elkaar, waar het delen van databronnen met gebruikmaking van kennis van beide kanten centraal stond.
Iedereen was (volgens mij) zeer enthousiast tot men thuis aankwam. De licentie van de bronnen zijn allemaal onder CC-BY geregeld. En dit is het struikelblok om de data voor OSM te mogen gebruiken.
Frank Steggink heeft destijds een topic aangemaakt met een samenvatting van de bijeenkomst.
Het is wat stil omtrent de samenwerking, maar ik heb hoop dat dit spoedig nieuw leven ingeblazen zal worden.
…
Is er iemand die ervaring heeft om schriftelijke toestemming te verkrijgen van de diverse bronnen?
Waaronder BGT.
Is het een idee om rond september 2016 (A year after) een 2e ontmoeting met RWS te laten plaatsvinden?
Hopelijk heb ik bovenstaande goed verwoord. Dit om duidelijkheid voor mezelf, maar ook voor anderen te krijgen.
Bronnen:
Creative Commons
ICT-jurist Arnoud Engelfriet
NL Wikipedia
Data Overheid